Πέμπτη 26 Ιουνίου 2014

Βότανα που ρίχνουν την πίεση


Η υπέρταση ανήκει στις σύγχρονες παθήσεις της εποχής και κατά κανόνα αντιμετωπίζεται με αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής (αποφυγή αλατιού, διακοπή καπνίσματος, άσκηση, δίαιτα), καθώς και με φαρμακευτική αγωγή, αν αυτό κριθεί απαραίτητο από το γιατρό. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα βότανα που έχουν την ιδιότητα να μειώνουν την πίεση του αίματος και θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη ρύθμιση της υπέρτασης:


Κράταιγος: Oι κόκκινοι καρποί του κράταιγου θεωρούνται από τα καλύτερα τονωτικά του κυκλοφορικού και χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της υπέρτασης, της αρτηριοσκλήρωσης και της στηθάγχης. O κράταιγος είναι καλή επιλογή για όσους ταλαιπωρούνται από υπέρταση, κυρίως εξαιτίας προβλημάτων στα αγγεία τους. Έχει την ιδιότητα να εξισορροπεί με ήπιο τρόπο την πίεση του αίματος. Πίνετε το αφέψημα του κράταιγου 1-2 φορές την ημέρα (το πρωί και το απόγευμα), μεταξύ των γευμάτων. Τρόπος παρασκευής:Ρίχνετε 2 κουταλάκια καρπούς κράταιγου σε 1 φλιτζάνι του τσαγιού με βρασμένο νερό, τους αφήνετε για 20’ και σουρώνετε.


Φύλλα ελιάς: Τα φύλλα της ελιάς έχουν αποδεδειγμένα θεραπευτικές ιδιότητες. Συμβάλλουν στη ρύθμιση της πίεσης, στην καλύτερη λειτουργία της καρδιάς, καθώς και στη μείωση των υψηλών επιπέδων του σακχάρου. Τα φύλλα της ελιάς περιέχουν πολλές δραστικές ουσίες που δρουν αντιυπερτασικά (τους ολεοευρωποσίδες, την ολεοζίνη και το γλυκολικό οξύ) και ανακουφίζουν από τα συμπτώματα της υψηλής πίεσης, όπως είναι οι πονοκέφαλοι και οι ίλιγγοι. Το ρόφημα αυτό ενδείκνυται για όσους ταλαιπωρούνται από υπέρταση, καθώς και από πεπτικά προβλήματα (π.χ. δυσπεψία, φουσκώματα, πέτρες στη χολή). Μπορείτε να πίνετε 1-2 ροφήματα την ημέρα μετά τα γεύματα. Τρόπος παρασκευήςΡίχνετε σε 300 ml νερό 20 γρ. ξηρά φύλλα ελιάς και τα αφήνετε να βράσουν μαζί για 15’ . Πίνετε το ρόφημα ζεστό (μισό το πρωί και μισό το βράδυ).


Βίσκο το λευκό: Το βότανο αυτό, που είναι γνωστό ως γκι, έχει την ιδιότητα να επιβραδύνει τον καρδιακό ρυθμό, να μειώνει την πίεση του αίματος και να βοηθά στην καταπολέμηση της αρτηριοσκλήρωσης. Επίσης, ανακουφίζει από τα συμπτώματα της υπέρτασης, όπως οι ζαλάδες και οι πονοκέφαλοι. Ενδείκνυται για όσους έχουν υπέρταση, καθώς και προβλήματα του κυκλοφορικού συστήματος (π.χ. πρηξίματα στα άκρα). Μπορείτε να πίνετε 1-2 ροφήματα την ημέρα. Τρόπος παρασκευήςΡίχνετε 1 κουταλιά φύλλα από το γκι σε 1 φλιτζάνι βρασμένο νερό και το αφήνετε για 10- 20’. Το βότανο αυτό μπορεί να συνδυαστεί με τον κράταιγο, καθώς και με το τίλιο.

Μελισσόχορτο: Το μελισσόχορτο είναι ένα βότανο που ενδείκνυται για τους υπερτασικούς που τείνουν να ανεβάζουν... πίεση κυρίως όταν στρεσάρονται. Το μελισσόχορτο δρα τονωτικά στην καρδιά και στο κυκλοφορικό, προκαλώντας διαστολή των αγγείων, με αποτέλεσμα να μειώνεται η πίεση του αίματος. Η γεύση του είναι ωραία (μοιάζει με του λεμονιού), γι’ αυτό μην παρασυρθείτε πίνοντας πολλά φλιτζάνια. Αρκεστείτε σε 1-2 ροφήματα την ημέρα ή κάθε δεύτερη μέρα. Τρόπος παρασκευής: Ρίχνετε 1-2 κουταλιές ξηρό μελισσόχορτο (ή 4 φρέσκα φύλλα) σε 1 φλιτζάνι βρασμένο νερό και το αφήνετε για 10- 15’ . Σουρώνετε και πίνετε. Το μελισσόχορτο μπορεί να συνδυαστεί με το τίλιο.

Κρόκος: O κρόκος (ή σαφράν) είναι ένα βότανο με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες που ωφελούν την καρδιά: τονώνει την κυκλοφορία του αίματος, προκαλεί διούρηση, μειώνει την υψηλή πίεση, καθώς και τη χοληστερίνη. Επίσης, έχει αντιθρομβωτική δράση. Είναι κατάλληλη επιλογή για τους υπερτασικούς που ταλαιπωρούνται από προβλήματα στο συκώτι και στο μεταβολισμό του λίπους (π.χ. έχουν υψηλή χοληστερίνη). Τρόπος παρασκευής:Ρίχνετε 3-4 στήμονες κρόκου σε 1 φλιτζάνι βρασμένο νερό και τους αφήνετε για 6- 8’ . Σουρώνετε και πίνετε το ρόφημα.

Δεσποινόχορτο: Το βότανο αυτό είναι γνωστό και ως «Λεόνουρος ο καρδιακός», γεγονός που αποκαλύπτει την ευεργετική του δράση στο καρδιαγγειακό σύστημα. Το δεσποινόχορτο είναι ηρεμιστικό και καρδιοτονωτικό βότανο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση της υπέρτασης, κυρίως όταν αυτή επιτείνεται από το στρες. Μπορείτε να πίνετε 1-2 ροφήματα την ημέρα. Τρόπος παρασκευής: Ρίχνετε 1-2 κουταλάκια ξηρού βοτάνου σε 1 φλιτζάνι βραστό νερό, τα αφήνετε για 10- 15’ και σουρώνετε.
Σκόρδο: Το σκόρδο έχει αντιυπερτασική δράση, επειδή επιτρέπει τη διαστολή των αγγείων και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος στις αρτηρίες. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι όταν λαμβάνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα (3-4 μήνες), εκτός του ότι μειώνει την πίεση του αίματος, ελαττώνει και την υψηλή χοληστερίνη. Εάν ταλαιπωρείστε από υπέρταση, λοιπόν, καλό είναι να εντάξετε στην καθημερινή σας διατροφή 1-2 σκελίδες σκόρδο. Για να αποκομίσετε τα ευεργετικά αποτελέσματα της αλισίνης, που περιέχει το σκόρδο, είναι προτιμότερο να ψιλοκόψετε τις σκελίδες και να τις αφήσετε για 10’ στο πιάτο πριν τις φάτε ή τις ρίξετε στο φαγητό (έτσι το σκόρδο γίνεται πιο δραστικό). Για να είναι, ωστόσο, αποτελεσματική η δράση του σκόρδου, πρέπει να εντάσσεται στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής, που περιλαμβάνει οπωσδήποτε περιορισμό του αλατιού.

http://www.back-to-nature.gr/

Τετάρτη 18 Ιουνίου 2014

Ο Σουηδός που κατέγραψε όλη την ελληνική χλωρίδα!


Αποκαλεί την Ελλάδα «δεύτερο σπίτι» του και έχει γυρίσει ολόκληρη τη χώρα, καταγράφοντας τα φυτά της ελληνικής χλωρίδας, που θεωρεί ξεχωριστή. Νησιά του Αιγαίου, ορεινές περιοχές, λίμνες, πεδιάδες της ελληνικής επικράτειας αποτελούν τόπο επίσκεψης εδώ και περίπου 50 χρόνια του Σουηδού καθηγητή βοτανικής Άρνε Στριντ, ο οποίος έχει δημοσιεύσει πολύτομα έργα για την ορεινή χλωρίδα της Ελλάδας και τα άγρια λουλούδια του Ολύμπου. 

Επίσης, συμμετέχει στη συγγραφή του έργου «Βιβλιογραφία της ελληνικής χλωρίδας», για το οποίο έχουν ήδη εκδοθεί δύο τόμοι και αναμένονται άλλοι οχτώ, καθώς και στον Άτλαντα Αιγαιακής Χλωρίδας, που θα κυκλοφορήσει το 2013, εμπλουτισμένος με χάρτες κατανομής για τα περίπου 4000 είδη φυτών που απαντώνται στην περιοχή του Αιγαίου.

«Πρωτοήρθα στην Ελλάδα το 1964 ως φοιτητής, ύστερα από παρότρυνση καθηγητή μου, ο οποίος μου πρότεινε να μελετήσω τα φυτά στα νησιά των Κυκλάδων, θεωρώντας τα ιδανική περίπτωση για να δω την εξέλιξή τους σε ένα σχετικά απομονωμένο, γεωγραφικά περιβάλλον» αναφέρει ο Στριντ.

Από τότε, ο ομότιμος καθηγητής βοτανικής έχει διανύσει χιλιάδες χιλιόμετρα στην ελληνική ύπαιθρο, σκύβοντας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε κάθε λογής φυτό και καταγράφοντας λεπτομερώς όλα τα χαρακτηριστικά του. 

Οι μελέτες του και τα συγγράμματά του αποτελούν την πιο σύγχρονη και ολοκληρωμένη καταγραφή της ελληνικής χλωρίδας και πρόσφατα βραβεύτηκε για το έργο του από την Ελληνική Λιβαδοπονική Εταιρεία, στο πλαίσιο διεθνούς συνεδρίου που διεξήχθη στην Πρέσπα.

Η συγκεκριμένη περιοχή, άλλωστε, αποτελεί το αγαπημένο μέρος του Στριντ, ο οποίος, λατρεύει, όπως λέει, την ιδιαίτερη φύση της, μακριά από ανθρώπινες παρεμβάσεις. Άλλωστε, για τον καθηγητή, η απομόνωση στην ελληνική φύση είναι κάτι σαν … οξυγόνο, αφού στις πολυήμερες επισκέψεις του στην Ελλάδα, αποφεύγει κάθε είδους επικοινωνία.

«Πιστεύω ότι τα κινητά τηλέφωνα είναι εφεύρεση του διαβόλου για να μας αγχώνουν!» χαριτολογεί ο Στριντ, πλέκοντας το εγκώμιο και της χερσονήσου του Άθω, όπου θα βρίσκεται ξανά ως επισκέπτης τον προσεχή Σεπτέμβριο.

Με αφορμή πάντως την αναμενόμενη έκδοση του Άτλα Αιγαιακής Χλωρίδας, σε πρόσφατη διάλεξη που έδωσε στη Χίο, ο Στριντ υπογράμμισε ότι «το Αιγαίο είναι η κοιτίδα της επιστημονικής βοτανικής».

«Ο πρώτος βοτανολόγος ήταν ο Θεόφραστος, που έζησε περίπου το 371-287 π.Χ. στην Ερεσό της Λέσβου, μία ιδανική περιοχή για μελέτες βιογεωγραφίας, εξελικτικής και διαφοροποίησης σε είδη» σημειώνει χαρακτηριστικά.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τον καθηγητή, η ενδημικότητα είναι πιο έντονη στην Κρήτη, επειδή είναι γεωγραφικά απομονωμένη και τα βουνά της είναι τα υψηλότερα στην περιοχή (2.400 μέτρα). Περίπου το 10% των 1.800 ειδών που απαντώνται στην Κρήτη και την Κάρπαθο είναι ενδημικά. Οι Κυκλάδες δεν έχουν τόση ποικιλία χλωρίδας συγκριτικά με τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, που εμπλουτίστηκαν με είδη από την Ανατολία, ή με την Πελοπόννησο, που διαθέτει ποικιλία βιότοπων. Τα νησιά του βορείου Αιγαίου (Θάσος και Σαμοθράκη) έχουν πιο έντονο χαρακτήρα ηπειρωτικής περιοχής, με διάφορα είδη της Κεντρικής Ευρώπης που δεν συναντώνται νοτιότερα. 

«Για να καταλάβετε την ιδιαιτερότητα της Ελλάδας, στη χώρα σας συναντώνται 6000 είδη φυτών, εκ των οποίων τα 750 είναι μοναδικά, ενώ στη Γερμανία συναντώνται περίπου 3000 είδη» καταλήγει.

Λίγα λόγια για τον Άρνε Στριντ


Γεννήθηκε το 1943 στο Κρίστιανσταντ (Kristianstad) της Σουηδίας. Σπούδασε βοτανολογία, χημεία και γενετική στο Πανεπιστήμιο Lund, απ' όπου αποφοίτησε το 1970. Το διδακτορικό του έγινε σε πειραματική μελέτη για τη διαφοροποίηση και εξέλιξη ομάδας φυτών στην περιοχή του Αιγαίου. Έλαβε την υψηλότερη βαθμολογία, σε κλίμακα 5 βαθμών, και τιμήθηκε με το Αμερικανικό Βραβείο Jesse M. Greenman «ως η καλύτερη διατριβή επιστημονικής ταξινόμησης των φυτών που δημοσιεύθηκε το 1970».

Το 1964-'72 εργάστηκε στο Τμήμα Βοτανολογίας του Πανεπιστημίου Lund στην επιστημονική ομάδα του καθηγητή H. Runemark, που μελετούσε τα προβλήματα της εξέλιξης και διαφοροποίησης σε είδος στην περιοχή του Αιγαίου. Διετέλεσε καθηγητής Βοτανολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης (1973-2001) και επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας (1997-98). Το 2001-2008 ήταν διευθυντής του Βοτανικού Κήπου και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Γκότεμπορκ και καθηγητής φυτογεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο του Γκότεμπορκ. Από το 2011 είναι επίτιμος καθηγητής στο Βοτανικό Κήπο και Μουσείο του Βερολίνου. 

Έχει ταξιδέψει εκτεταμένα για επιστημονικές μελέτες, κυρίως στην Ελλάδα, όπου βρέθηκε για πρώτη φορά το 1964, καθώς και σε άλλες χώρες των Βαλκανίων. Το 1965-'66 παρέμεινε 8 μήνες στο Cape Province της Νότιας Αφρικής. Το 1982-'83 επισκέφτηκε την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία για διάστημα 9 μηνών, όπου πραγματοποίησε μελέτες στους τομείς της επιστημονικής ταξινόμησης και φυτογεωγραφίας.

Έχει γράψει 12 βιβλία και έχει δημοσιεύσει πάνω από 140 επιστημονικές μελέτες (περίπου 6000 σελίδες) στους τομείς της επιστημονικής ταξινόμησης, της βιοσυστηματικής, της φυτογεωγραφίας, και της εξελικτικής, επικεντρώνοντας κυρίως στην χλωρίδα της Ελλάδας. Δημοσίευσε το βιβλίο «Ορεινή Χλωρίδα της Ελλάδας» (Mountain Flora of Greece) σε δύο τόμους, το 1986 και το 1991. Στις σημαντικές του δημοσιεύσεις περιλαμβάνονται «Τα άγρια λουλούδια του Ολύμπου» (Wild Flowers of Mount Olympus, 1980), «Βιβλιογραφία της Ελληνικής Χλωρίδας» (Flora Hellenica Bibliography, 1996, δεύτερη έκδοση 2006). 

Πηγή: ΑΜΠΕ

Πέμπτη 12 Ιουνίου 2014

Πλήρης κατάλογος βοτάνων και οι θεραπείες τους - μάθε τις ασθένειες που θεραπεύει κάθε βότανο

Μάθε τίς θεραπευτικές ιδιότητες κάθε βοτάνου μέσα από έναν εύχρηστο αλφαβητικό κατάλογο των βοτάνων της ελληνικής φύσης!



Α
Αγγελική - για τόνωση, φλέγμα, σπασμούς, φουσκώματα, τυμπανισμό, ρευματισμούς, αρθρίτιδα
Αγριμόνιο - για πονόλαιμο, λαρυγγίτιδα, φαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, ουλίτιδα, άφθες, πληγές, μυκητιάσεις, τραύματα, ημικρανίες, διάρροια
Αλόη - για διαβήτη, τραύματα, αντισηψία, έκζεμα, έγκαυμα, τόνωση
Αμαμελίδα - για κιρσούς, αιμορραγίες, αντισηψία, πονοκεφάλους, δερματίτιδες, στοματίτιδα, αμυγδαλίτιδα
Αψιθιά ή Αρτεμισία - για διαβήτη, ακανόνιστη έμμηνος ρύση, εμετούς


Β
Βασιλικός - για πονοκεφάλους, νεύρα, άφθες, σπασμούς, στομαχόπονο
Βαλεριάνα - για ηρεμιστικό, αυπνίες, νεύρα
Βάλσαμο ή Σπαθόχορτο - για τραύματα, αντισηψία, πόνους, αυπνίες, φλεγμονές, ηρεμιστικό (φτιάξε το θαυματουργό Σπαθόλαδο)


Γ
Γαϊδουράγκαθο - για κίρρωση του ήπατος, αποτοξίνωση του συκωτιού
Γαρύφαλλο - για πονόδοντο, δυσπεψία, απολύμανση, ναυτία, αντισηψία
Γλυκάνισος - για κολικούς, χωνευτικό, αδυνάτισμα, κοιλιακά άλγη, αέρια
Γλυκόριζα - για φλεγμονές


Δ
Δάφνη - για συνάχι, πυρετό, φουσκώματα, βρογχίτιδα, αντισηπτικό, άλατα, ορεκτικό, ρευματισμούς
Δενδρολίβανο - για χοληστερίνη, πονόδοντος, τονωτικό, τριχόπτωση, πιτυρίδα
Δίκταμο - για συνάχι, γρίπη, ρευματισμούς, πονοκεφάλους, πεπτικό, επούλωση τραυμάτων, μώλωπες
Δυόσμος - για στομαχικούς πόνους, ταχυπαλμίες, σπασμούς, αυπνίες, ναυτία, ημικρανίες, τρέμουλο


Ε
Ευκάλυπτος - για άσθμα, αναπνευστικά, έρπη χειλιών, αντισηψία, βήχα, φλεγμονές, ψείρες κεφαλής, εξανθήματα (καλόγερους, σπυριά)
Ελαιόλαδο - για δερματικούς ερεθισμούς, σύγκαμα, ουλίτιδα, ωτίτιδα, τριχωτό της κεφαλής


Ζ
Ζαμπούκος - για φλέγματα, εφίδρωση, καταρροή, συνάχι, γρίπη, κρύωμα, πονόδοντο, αμυγδαλίτιδα, διουρητικό


Θ
Θρούμπι - για χώνεψη, εντερικά παράσιτα, τυμπανισμό, φούσκωμα
Θυμάρι - για αντισηψία, πυρετό, δερματικές λοιμώξεις, πεπτικό, τόνωση, νευρικές συσπάσεις εντέρων και στομάχου


Ι
Ιβίσκος - για πεπτικά προβλήματα, δυσκοιλιότητα, αυξημένα λιπίδια
Ιτιά - για αντισηψία, πόνους, ρευματισμούς, συνάχι, κρύωμα


Κ
Καλαμπόκι (φούντες φυτού) - για ουρικό οξύ, προστάτη, πέτρες νεφρών, κύστη χολής
Καλέντουλα - για δερματικούς ερεθισμούς, έκζεμα, ακμή, εγκαύματα
Κανέλα - για σπασμούς, αντισηψία, αντιβακτηριδιακό, παράσιτα εντέρου, μύκητες
Κάρδαμο (ή κακουλέ) - για λεύκανση δέρματος, τόνωση οργανισμού
Κόλιανδρος - για πόνους, αδυνάτισμα, τόνωση, άγχος, πονοκεφάλους, κρύωμα, ημικρανίες, αρθριτικά, μυικούς πόνους
Κύμινο - για δυσπεψία, χιονίστρες
Κυπαρισσάκι - για πέτρες νεφρών, διαβήτη, προστάτη, κυστίτιδα


Λ
Λάβδανο - για φλέγματα, καταρροή, αυπνίες, πονόδοντο
Λεβάντα - για καρδιά, αυπνίες, γενικούς πόνους, ίλλιγο
Λεμόνι - για αδυνάτισμα, λεύκανση δέρματος, αντισηψία
Λιναρόσπορος - για πέτρες χολής, δυσκοιλιότητα, αιμορροΐδες
Λουΐζα - για δυσκοιλιότητα, αδυνάτισμα, τυμπανισμό
Λυκίσκος - για διαβήτη, χοληστερίνη, νεύρα, αυπνίες


Μ
Μαϊντανός - για διουρητικό, κυτταρίτιδα, φλεγμονές, πόνους, τσιμπήματα εντόμων, λεύκανση δέρματος
Μαντζουράνα - για στομαχικούς πόνους, τυμπανισμό, αυπνίες, κοιλόπονους
Μάραθος - για αδυνάτισμα, πέτρες στα νεφρά
Μαστίχα Χίου - για στομαχόπονο, έλκος, διαβήτη, χοληστερίνη, διουρητικό
Μελισσόχορτο - για αυπνίες, υπέρταση, ουρικό οξύ, ταχυκαρδίες
Μέντα - για αντισηψία, πονόλαιμο, χώνεψη, συνάχι, ξερόβηχα, γρίπη, κακοσμία στόματος
Μολόχα - για πονόλαιμο, βήχα, άσθμα, γαστρίτιδα, φαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα


Π
Παπαρουνόσπορος - για βήχα, αυπνίες, σπασμούς, νεύρα
Πασιφλώρα - για αυπνίες, νεύρα, άγχος


Ρ
Ρίγανη - για δυσκοιλιότητα, πεπτικά προβλήματα, βρογχίτιδα, κόπωση


Σ
Σαλέπι - για βήχα, πονόλαιμο, συνάχι, γρίπη
Σέλινο - για αδυνάτισμα, καρδιά, συκώτι, νεφρούς
Σκόρδο - για αντισηψία, μολύνσεις, παράσιτα εντέρων, χώνεψη, χοληστερίνη, υπέρταση, φλεγμονές, ρευματισμούς


Τ
Τίλιο - για ημικρανίες, ίλιγγο, ζαλάδες, αυπνίες, συνάχι, δυσπεψία, αρθριτικά
Τσουκνίδα - για τραύματα, άγχος, κόπωση, διουρητικό, καθαρτικό
Τζίνσενγκ - για κόπωση, τόνωση


Φ
Φασκόμηλο - για τόνωση, διαβήτη, εύκολη πέψη, πρόωρη εμμηνόπαυση, μυικούς πόνους, υπερβολική εφίδρωση
Φύλλα Αλεξάνδρειας - για δυσκοιλιότητα


Χ
Χαμομήλι - για αυπνίες, πονοκεφάλους, πονόδοντο, νευρώσεις, συνάχι, αντισηψία, καθαρισμό δέρματος, φλεγμονές βλεφάρων

http://suxumuxu-info.blogspot.gr/2013/07/botana-therapeies.html

Τετάρτη 11 Ιουνίου 2014

Η Καλλιέργεια της Συκιάς (Ficus carica)


Πρόκειται για Δικοτυλήδονο φυτό της οικογένειας Μορεϊδών που ανήκει στο γένος Φίκος. Στην Ελλάδα το φυτό της Συκιάς καταγράφεται για πρώτη φορά στην Ιστορία το 700 πΧ από τον ποιητή Αρχίλοχο.
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEga1mHouTRBYvH2MZQwxvftDPTAq2ZeaJtk0GFxoTNd7Cl2y4R6zyibcLFRIqbbtqK3hA4pMMl1I4_ZB-1zEi1QU0u8-SbhjRtlX8ltR_bn_CnUuGqabSa5nd6nwwiUCEK5SxIhcwQqUxc/s1600/sikia.jpg
Η συκιά μαζί με τις ελιές και το αμπέλι, αποτελούσε ένα από τα κύρια συστατικά της διατροφής των Αρχαίων Ελλήνων.
Στην σύγχρονη Ελλάδα μεγάλη εισαγωγή μοσχευμάτων , ήρθε από την περιοχή της Σμύρνης το 1908 και μοιράστηκαν σε Αγρότες της Μεσσηνίας. Την περίοδο 1930-1935 η παραγωγή σύκων στην Μεσσηνία ανήλθε σε 10.200 τόνους, ενώ το 1994 τα στοιχεία δείχνουν παραγωγή 5.236 τόνων.


Η καλλιέργεια της Συκιάς.
Η συκιά είναι δένδρο δίοικο και για να γονιμοποιηθεί έχει ανάγκη τη γύρη της αγριοσυκιάς, η οποία μεταφέρεται από ένα έντομο, που λέγεται ψήνας. Ο ψήνας επωάζεται το χειμώνα μέσα στο σύκο της αγριοσυκιάς. Το έντομο αυτό μεταφέρει ο παραγωγός και τοποθετεί στο συκεώνα, κρεμώντας αρμαθιές από αγριόσυκα κάτω από κάθε δένδρο.
Είναι δένδρο φυλλοβόλο που το ύψος του φθάνει τα 2-5 μέτρα και σπανίως τα 10 μέτρα και διατηρείται 50-60 χρόνια.


Κλιματικές απαιτήσεις
Η συκιά καλλιεργείται σε θερμές και δροσερές παραθαλάσσιες περιοχές και συναντάται σε πολλά μέρη του κόσμου: στις χώρες γύρω από την Μεσόγειο, στη Βόρειο Αμερική (Καλιφόρνια, Βιρτζίνια, Μεξικό), Αφρική, Ινδία, Αυστραλία και πολλά άλλα μέρη. Έχει γαλακτώδη χυμό που τρέχει από κάθε τομή ή πληγή που δημιουργείται στο δένδρο.
Η συκιά είναι φυτό Υποτροπικών περιοχών με καλή προσαρμοστικότητα σε κρύα κλίματα. Ωστόσο τα νεαρά δένδρα απαιτούν αντιπαγετική προστασία κυρίως κατά τους ανοιξιάτικους παγετούς. Το φυτό δεν απαιτεί συγκεκριμένες ''θερμο-ώρες'' για την αναστολή του ληθάργου των οφθαλμών.


Πολλαπλασιασμός
Το φυτό της συκιάς πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα ή παραφυάδες (κολορίζια) το χειμώνα ή αρχές της άνοιξης τα οποία αφού φυτευτούν σε φυτώρια για ένα χρόνο στη συνέχεια μεταφυτεύονται στην οριστική τους θέση.


Ποικιλίες
Υπάρχουν εκατοντάδες καλλιεργούμενες ποικιλίες συκιάς οι οποίες μπορούν να ταξινομηθούν σε τρεις τύπους:
1. Ποικιλία άγρια. Ο καρπός της δεν είναι βρώσιμος αλλά χρησιμοποιείται για τη γονιμοποίηση των σμυρναϊκών σύκων «αρίνιασμα».
2. Ποικιλία Σμυρναϊκή ή μονόφορη. Όλες οι μορφές της δίνουν άριστης ποιότητας νωπά ή ξερά σύκα.
3. Ποικιλία Κηπευτική. Καρποφορεί δύο ή τρεις φορές το χρόνο με πρώτη σοδειά τον Ιούνιο.



Έδαφος Λίπανση
Η καλλιέργεια της συκιάς απαιτεί εύφορα και καλά στραγγιζόμενα από το νερό εδάφη. Ωστόσο πέρα από τις άριστες συνθήκες υπάρχουν πολλοί τύποι εδαφών που μπορεί να γίνει η καλλιέργεια. Γενικά το φυτό προσαρμόζεται καλύτερα σε αλκαλικά εδάφη με ph 6-7.8
Η λίπανση της συκιάς είναι απαραίτητη σε εντατικές καλλιέργειες όπου το κύριο μέλημα μας είναι η υγεία του φυτού, η απρόσκοπτη ανάπτυξη του, η καλή φυλλική επιφάνεια αλλά και η ποιότητα των καρπών. Η μεγάλη φυλλική επιφάνεια είναι ο βασικότερος παράγοντας ο οποίος προστατεύει τους καρπούς από ηλιοκαύματα.
Η εφαρμογή μεθόδου φυλλοδιαγνωστικής είναι ένα απαραίτητη μετά την συγκομιδή ώστε να καθοριστούν τα επίπεδα λίπανσης. Η χρήση κοπριάς τον χειμώνα βοηθά πολλαπλά και η εφαρμογή υδατοδιαλυτών λιπασμάτων τύπου 20-5-20 καλό είναι να εφαρμόζονται λίγο πριν την έκπτυξη των οφθαλμών έως λίγο πριν την συγκομιδή. Το φυτό είναι ασβεστόφιλο και καλλιόφιλο.


Καλλιεργητικές τεχνικές
Σε σύγχρονους συκεώνες οι αποστάσεις φύτευσης είναι 4 έως 5 μέτρα επί της γραμμής και 6 έως 7 μέτρα μεταξύ των γραμμών. Πριν την εγκατάσταση τοποθετείται το σύστημα άρδευσης.


Κλάδεμα διαμόρφωσης: Επιδίωξη μας είναι να σχηματίσουμε ανοιχτό κύπελλο στα δένδρα μας ώστε να γίνεται σωστός αερισμός του φυτού αλλά και συγκομιδή των καρπών
Κλάδεμα καρποφορίας: Το φυτό είναι δίφορο και επομένως η πρώτη παραγωγή αναπτύσσεται σε ξύλο του προηγούμενου έτους και η κύρια παραγωγή στο ετήσιο ξύλο, που θα ενισχυθεί από τα φύλλα και τους ανθοφόρους οφθαλμούς. Οι καρποί σχηματίζονται στις μασχάλες, μεταξύ βλαστών και των μίσχων των φύλλων, της ετήσιας βλάστησης. Το κλάδεμα διαμόρφωσης γίνεται από τα μέσα Φεβρουαρίου έως τα τέλη Μαρτίου.
Κύριο μέλημα του παραγωγού στο κλάδεμα καρποφορίας είναι η διατήρηση του σχήματος και της ισορροπίας μεταξύ της βλάστησης του δένδρου, διατηρώντας κυρίως λίγους περσινούς βλαστούς που θα δώσουν την νέα βλάστηση και την καρποφορία της επόμενης χρονιάς.


Άρδευση
Σημαντικό που πρέπει να γνωρίζει κάποιος είναι ότι το φυτό της συκιάς απαιτεί το κατά το δυνατόν σταθερή εδαφική υγρασία κυρίως την περίοδο της καρποφορίας. Διακυμάνσεις προκαλούν πτώση των φύλλων, πτώση των καρπών και στρες στα φυτά, Λίγο νερό οδηγεί σε κούφιους καρπούς, ενώ υπερβολική άρδευση μέσα στο καλοκαίρι μπορεί να προκαλέσει άνοιγμα των σύκων, υπέρμετρη ανάπτυξη των φύλλων και των βλαστών και υποβάθμιση στην ποιότητα των καρπών.
Επομένως ένα σύστημα στάγδην άρδευσης είναι απαραίτητο να λειτουργεί σταθερά την περίοδο καρποφορίας σε χαμηλές και σταθερές ποσότητες παροχής νερού.


Όργωμα
Το έδαφος εφόσον έχει τα επιθυμητά χαρακτηριστικά και την απαραίτητη λίπανση, δεν χρειάζεται έντονη μηχανική κατεργασία. Δεδομένου ότι το ριζικό σύστημα της συκιάς βρίσκεται κοντά στην επιφάνεια του εδάφους, ο έλεγχος των ζιζανίων μπορεί να γίνει με μεθόδους της ολοκληρωμένης – αειφορικής διαχείρισης. (συγκαλλιέργεια ψυχανθών, φυτική κάλυψη, καταστροφέας κλπ)




Συγκομιδή
Η ωρίμανση και η συγκομιδή των σύκων ξεκινά από τα τέλη Ιουλίου και συνεχίζεται μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου. Τα σύκα, που προορίζονται για αποξήρανση συλλέγονται υπερώριμα και αφού πέσουν από το δένδρο. Μετά τη συγκομιδή, τα σύκα ξεραίνονται σε θερμοκήπια και απεντομώνονται σε ειδικούς κλιβάνους. Στη συνέχεια μεταφέρονται στους χώρους επεξεργασίας, όπου διαλέγονται και συσκευάζονται.


Φυτοπαθολογία
Καρπόπτωση: Οι αιτίες της καρπόπτωσης των σύκων είναι είτε φυσιολογικές είτε λόγω κακών καλλιεργητικών χειρισμών. Μερικές είναι, η ανεπαρκής άρδευση, οι χαμηλές θερμοκρασίες και η ακροκαρπία.
Εχθροί και ασθένειες: Κυριότερος εχθρός της καλλιέργειας είναι ο νηματώδης της οικογένειας Meloidogyne και τα έντομα κηροπλάστης, η μύγα των σύκων ή Λογχαία και η μεσογειακή μύγα. Η ανθράκωση και η σκωρίαση αποτελούν τις κύριες μυκητολογικές ασθένειες.


Μετασυλλεκτικές πρακτικές
Τα ώριμα νωπά σύκα είναι πολύ ευπαθή κατά την μεταφορά και δεν διατηρούνται για πολλές μέρες. Τα σύκα που προορίζονται για ξήρανση τοποθετούνται σε τελάρα «βαγιούλες» και ξηραίνονται είτε όπως είναι (τσαπέλες, τύπου Καλαμάτας) είτε ανοίγονται και επικολλώνται ανά δύο (τύπου Κύμης). Στη συνέχεια απολυμαίνονται και συσκευάζονται.

Υπάρχουν δύο τύποι ξηρών σύκων:
1. Το ακλιβάνιστο ή φυσικό που έχει χρώμα ανοικτό καφέ και γλυκιά γεύση
2. Το κλιβανισμένο ή λευκό που παράγεται αφού ο καρπός υποστεί θείωση, για να λευκανθεί ο φλοιός και το σύκο να πάρει άσπρο χρώμα, το οποίο έχει ελαφριά όξινη γεύση.
Στη χώρα μας καλλιεργούνται συκιές τόσο για νωπά σύκα όσο και για ξερά. Τα σύκα της περιοχής Κύμης προορίζονται κυρίως για ξερά, επειδή είναι λεπτόφλουδα και πολύ ευπαθή.







Κολιοπάνος Σωτήριος
Γεωπόνος ΑΠΘ Μ.Sc

Τετάρτη 4 Ιουνίου 2014

Γνωρίστε τα δέντρα με ένα app

Εφαρμογή για κινητά αναγνωρίζει με μια φωτογραφία φύλλων το είδος στο οποίο ανήκουν και παρέχει όλες τις σχετικές πληροφορίες

Γνωρίστε τα δέντρα με ένα app
Ενα δείγμα από τις πληροφορίες για την αγριοκαστανιά (Aesculus hippocastanum) ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: The Trustees of the Natural History Museum, London
Μια εφαρμογή με υψηλές επιστημονικές προδιαγραφές μπορεί να βοηθήσει τους λάτρεις της φύσης και τους ερασιτέχνες βοτανολόγους να αναγνωρίζουν στη στιγμή τα είδη των δέντρων και να μαθαίνουν περισσότερα για αυτά συμβάλλοντας παράλληλα στο ερευνητικό έργο των επαγγελματιών «συναδέλφων» τους. Η μέθοδος είναι απλή και λειτουργεί μέσω του έξυπνου κινητού τηλεφώνου ή της ταμπλέτας τους.

Οι χρήστες δεν έχουν παρά να φωτογραφίσουν ένα φύλλο του «άγνωστου» δέντρου που συναντούν στον δρόμο τους κάνοντας τις βόλτες τους στην εξοχή και το Leafsnap, όπως ονομάζεται, θα τους παρουσιάσει αμέσως το είδος στο οποίο είναι πιθανότερο να ανήκει μαζί με τις πληροφορίες που το αφορούν.

Από τις ΗΠΑ στη Βρετανία
Η εφαρμογή αναπτύχθηκε αρχικά πριν από δύο χρόνια από αμερικανούς επιστήμονες σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Σμιθσόνιαν με «στόχο» αναγνώρισης τα δέντρα των Ηνωμένων Πολιτειών, και ειδικότερα των βόρειων περιοχών τους. Τώρα όμως περνάει και στην εδώ πλευρά του Ατλαντικού ξεκινώντας από τη Βρετανία, χάρη σε μια πρωτοβουλία του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου. Οι επιστήμονες του Μουσείου συνεργάστηκαν με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου Κολούμπια, του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ και του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν που ανέπτυξαν το Leafsnap προκειμένου να δημιουργήσουν ένα app κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της βρετανικής υπαίθρου.

Το Leafsnap UK, όπως και το αμερικανικό «ξαδελφάκι» του, βασίζεται σε μια τεχνολογία ανάλογη με αυτήν που χρησιμοποιείται στα λογισμικά αναγνώρισης προσώπων. Με τη βοήθειά της συγκρίνει μέσα σε δευτερόλεπτα τη φωτογραφία του χρήστη με μια βάση δεδομένων που περιλαμβάνει 156 είδη δέντρων και εμφανίζει εκείνο που ταιριάζει περισσότερο. Εκτός από τη δυνατότητα άμεσης αναγνώρισης, η εφαρμογή προσφέρει επίσης μια εντυπωσιακή βάση δεδομένων με περισσότερες από 2.000 εικόνες υψηλής ανάλυσης από τα φύλλα, τα άνθη, τους καρπούς και τον φλοιό των διαφόρων δέντρων. Η ανάλυση είναι τέτοια ώστε οι χρήστες μπορούν να «ζουμάρουν» και να δουν εκπληκτικές λεπτομέρειες, όπως π.χ. τα λεπτά τριχίδια των φύλλων της οξιάς (Fagus sylvatica).

Λεπτομερείς εικόνες και δεδομένα
Εκτός από τις εικόνες, τα δεδομένα περιλαμβάνουν επίσης πληροφορίες για κάθε είδος - αν για παράδειγμα είναι ενδημικό στη Βρετανία ή αν έχει έρθει από άλλες περιοχές, πού φυτρώνει ή πότε ανθίζει - καθώς και στοιχεία και χαρακτηριστικά που βοηθούν στην αναγνώρισή του. Παράλληλα με τις γνώσεις που παρέχει η εφαρμογή δίνει επίσης στον χρήστη τη δυνατότητα να συμβάλει και αυτός στην επιστήμη: η φωτογραφία του «ανεβαίνει» αυτόματα στη βάση δεδομένων του Leafsnap μαζί με τη γεωγραφική θέση του δέντρου που απεικονίζει ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους επιστήμονες οι οποίοι μελετούν τη χλωρίδα της Βρετανίας και τους πληθυσμούς των δέντρων της.

«Το Leafsnap UK αποτελεί μια συναρπαστική εξέλιξη για εμάς, καθώς φέρνει τη γνώση του μουσείου κυριολεκτικά στην παλάμη των ανθρώπων»
 δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο Φρεντ Ράμσεϊ, βοτανολόγος του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου με ειδίκευση στην αναγνώριση, ο οποίος συμμετείχε στην ομάδα των επιστημόνων που ανέπτυξαν την εφαρμογή. «Η εφαρμογή θα βοηθήσει τους ανθρώπους να αναγνωρίσουν και να εξερευνήσουν τη φανταστική ποικιλότητα δέντρων της Βρετανίας συνδυάζοντας την τεχνολογία αναγνώρισης με ωραίες εικόνες και φακέλους δεδομένων. Ελπίζω επίσης ότι θα εμπνεύσει τον κόσμο να βγαίνει έξω, απολαμβάνοντας και εκτιμώντας τους χώρους πρασίνου που υπάρχουν στην περιοχή του και ενδεχομένως ακόμη και να ασχοληθεί με ορισμένα από τα άλλα προγράμματά μας στο πλαίσιο της επιστήμης των πολιτών».

Το Leafsnap UK διατίθεται προς το παρόν για iPhone και iPad - οι εκδοχές για android και άλλα συστήματα αναμένονται στο μέλλο
ν.

http://www.tovima.gr/

Οχιά: ο κυνηγημένος “αμμοδύτης” της ελληνικής φύσης


Καθώς η καλοκαιρία έχει εδραιωθεί και τα ερπετά έχουν αρχίζει να κάνουν ιδιαιτέρως αισθητή την παρουσία τους, το όνομα ενός από αυτά αρκεί για να φέρει τον πανικό και το φόβο στο πρόσωπο των περισσότερων ανθρώπων: η οχιά (Vipera ammodytes).
Οι δοξασίες, τα γνωμικά, οι ιστορίες και οι υπερβολές περισσεύουν για το συγκεκριμένο φίδι, και η λαϊκή παράδοση το έχει αναδείξει σε αρνητικό πρωταγωνιστή:  «Αν σε δαγκώσω εγώ η οχιά έχεις και παρηγοριά, αν σε δαγκώσει ο θιός μου ο αστρίτης (είδος οχιάς της Β. Ελλάδας) πάρτε φτυάρια και ξινάρια…». Ιδιαίτερο είναι το δεύτερο συνθετικό το επιστημονικού λατινικού ονόματος (ammodytes=άμμος+δύτης) που περιγράφει τη συνήθεια των ατόμων οχιάς να βυθίζονται στην άμμο ενεδρεύοντας σε κατάλληλες αμμώδεις περιοχές κοντά σε ακτές ή σε θίνες.
Η κοινή οχιά είναι το πιο κοινό και περισσότερο εξαπλωμένο γεωγραφικά από τα πέντε είδη οχιάς που απαντούμε στην Ελλάδα. Από τα πέντε είδη οχιάς, η κοινή οχιά είναι η μόνη που φέρει το χαρακτηριστικό «κερατάκι» στο άκρο του ρύγχους της. Το κεφάλι της είναι σχετικά μεγάλο και τριγωνικό σε κάτοψη εξαιτίας των δηλητηριωδών αδένων που βρίσκονται εκατέρωθεν της βάσης του κεφαλιού, και τα μάτια της χαρακτηρίζονται από τις κατακόρυφες κόρες.
Το σώμα της είναι σχετικά κοντό και χονδρό σε σχέση με το τυπικό λεπτό και μακρύ σώμα της πλειονότητας των φιδιών,  ενώ η ουρά της είναι κοντή, λεπτή και μυτερή στην άκρη. Είναι ένα μεσαίου μεγέθους φίδι με το μήκος του σπανίως να φτάνει το ένα μέτρο. Ο χρωματισμός της είναι ανοιχτό γκρι στα αρσενικά και γκρι/κεραμιδί/μπεζ στα θηλυκά, ενώ και τα δύο φύλα έχουν είτε την χαρακτηριστική πλατιά σκούρα καφέ ταινία σχήματος «ζικ-ζακ» να διατρέχει όλη τη ράχη είτε ρομβοειδείς κηλίδες ενωμένες στην άκρη.
Απαντάται σε περιοχές με μακκία, φρύγανα, αμμοθίνες, παρυφές και ξέφωτα δασών, παραποτάμιες βραχώδεις και πετρώδεις περιοχές, αλλά και σε ανθρωπογενείς βιοτόπους όπως καλλιέργειες κήπους, μαντρότοιχους, χαλάσματα. Η οχιά δραστηριοποιείται κυρίως την ημέρα αλλά κατά τους ζεστούς μήνες είναι ενεργή και τη νύχτα. Είναι κυρίως εδαφόβιο φίδι αλλά έχει τόσο αναρριχητικές ικανότητες όσο και κολυμβητικές ικανότητες. Η διατροφή της βασίζεται στα μικρά θηλαστικά, στα πουλιά και τις σαύρες, ενώ τα νεαρά άτομα τρέφονται και με έντομα.
Δεδομένου του βαρύ σώματος της δεν είναι ευκίνητο φίδι οπότε και η ενέδρευση των θηραμάτων και η χρήση του δηλητηρίου για τη θανάτωση της τροφής αποτελεί τη μοναδική της επιλογή. Το δηλητήριο είναι ισχυρό και δυνητικά επικίνδυνο για τον άνθρωπο αν δεν παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες, γεγονός που έχουν καταστήσει την οχιά – και μαζί της και κάθε άλλο μη δηλητηριώδες και ακίνδυνο φίδι – να θεωρείται ένα «διαβολικό», ύπουλο και τελικά «αναλώσιμο» ζώο.
Η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική, καθώς η οχιά χρησιμοποιεί το χρωματικό της πρότυπο και την ακινησία για να «εξαφανιστεί» στο περιβάλλον της, όταν νοιώθει ότι απειλείται και όταν δεν μπορεί να αποφύγει την πιθανή απειλή φουσκώνει και ξεφουσκώνει το σώμα της προσπαθώντας να φανεί πιο μεγαλόσωμη και πιο επικίνδυνη, ενώ επιτίθεται με δάγκωμα ως την έσχατη λύση για να αποφύγει τους εχθρούς της.
Ακόμα και τότε μόνο ένα στα τρία δαγκώματα περιλαμβάνουν την έγχυση δηλητηρίου, καθώς το δηλητήριο είναι πολύτιμο για να σκοτώσει την τροφή της και να επιβιώσει και δεν το χρησιμοποιεί αν μπορεί να το αποφύγει. Η οχιά είναι από τα λίγα φίδια της Ελλάδας που δεν γεννά αυγά αλλά τα κρατά στο σώμα της και γεννά απευθείας νεαρά άτομα.
Η προστασία της οχιάς σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι σχετικά «χαλαρή» καθώς περιλαμβάνεται ορισμένους καταλόγους συμβάσεων και νόμων. Οι άμεσες απειλές στην οχιά – όπως και σε κάθε είδος φιδιού και γενικότερα ερπετού – είναι πολύ έντονες καθώς συνήθως καταδιώκεται και θανατώνεται σε κάθε ευκαιρία. Καθώς το βαρύ και δυσκίνητο σώμα της δεν επιτρέπει μια γρήγορη διαφυγή αλλά είναι αναγκασμένη να μείνει και να αντιμετωπίσει με μηδαμινές πιθανότητες επιβίωσης το μεγαλύτερο εχθρό της: τον άνθρωπο.
Μεγάλες είναι και οι απώλειες στο οδικό δίκτυο, ενώ οι έμμεσες πιέσεις σχετίζονται με τη συρρίκνωση, υποβάθμιση και κατακερματισμό των οικοτόπων που διαβιεί και τη συνεχή απώλεια της φυσικότητας του περιβάλλοντος, ενώ εκτός του άμεσου διωγμού που υφίσταται μαζί με όλα ανεξαιρέτως τα φίδια, απειλείται με αφανισμό εμμέσως σε ορισμένες περιοχές και από την αλόγιστη χρήση ποντικοφαρμάκων.
Η έλευση της τουριστικής περιόδου και οι εξαιρετικές καιρικές συνθήκες στην προστατευόμενη περιοχή του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού σηματοδοτούν την αύξηση της τουριστικής κίνησης αλλά και της επαφής των κατοίκων της περιοχής με τη φύση θα πολύ πιθανόν θα τους φέρει κοντά στα φίδια και πιθανά και σε μια οχιά. Η καλύτερη αντιμετώπιση από μέρους μας είναι η ψυχραιμία, καθώς κατανοώντας τη δυσχερή θέση στην οποία βρίσκεται αντιμετωπίζοντας έναν άνθρωπο, η οχιά απλώς θα προσπαθήσει αργά-αργά να απομακρυνθεί. Για την ευκαιρία που θα δώσουμε στο ζώο αυτό να ζήσει θα μας «ανταμείψει» καταναλώνοντας ποντίκια και σαύρες ρυθμίζοντας τους πληθυσμούς τους, αποτελώντας σημαντικότατο κρίκο της τροφικής αλυσίδας.
Πηγή: www.fdparnonas.gr