Το πρώτο Διεθνές Πάρκο Σκοτεινού Ουρανού στην Ελλάδα είναι στην Κεφαλονιά

Ο Εθνικός Δρυμός Αίνου, στην Κεφαλονιά, ανακηρύχθηκε το πρώτο Διεθνές Πάρκο Σκοτεινού Ουρανού στην Ελλάδα. Η αναγνώριση αυτή έρχεται έπειτα από στενή συνεργασία ανάμεσα στον Εθνικό Δρυμό Αίνου και του ελληνικού παραρτήματος της DarkSky International. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις φωτορύπανσης στον Εθνικό Δρυμό και τις γύρω περιοχές και έγινε καταγραφή του δημόσιου φωτισμού της Κεφαλονιάς. Επίσης, αναβαθμίστηκε ο φωτισμός στο συγκρότημα κεραιών του Αίνου, διενεργήθηκε μελέτη φωτισμού για προστατευόμενες παραλίες της Κεφαλονιάς και πραγματοποιήθηκαν τακτικές αστρονομικές δραστηριότητες, μεταξύ άλλων. Ο συγκεκριμένος είναι ο μικρότερος Εθνικός Δρυμός στην Ελλάδα. Ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το 1962, με πρωταρχικό σκοπό την προστασία της κεφαλληνιακής ελάτης, που είναι ενδημικό είδος της Ελλάδας. Έχει ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο «Natura 2000» ενώ το 2022 η UNESCO ενέκρινε τον χαρακτηρισμό της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης ως «UNESCO Global Geopark» έχοντας τον Εθνικό Δρυμό Αίνου ως σημαντικό γεώτοπο. Τι είναι τα Διεθνή Πάρκα Σκοτεινού Ουρανού Τα Διεθνή Πάρκα Σκοτεινού Ουρανού αποτελούν θεσμό που ιδρύθηκε το 2001. Στόχος είναι να ενθαρρυνθούν κοινότητες, εθνικά πάρκα και προστατευόμενες περιοχές σε όλο τον κόσμο να διαφυλάξουν τον νυχτερινό ουρανό, με περιβαλλοντικά υπεύθυνο εξωτερικό φωτισμό και ενημέρωση του κοινού. Ένα Διεθνές Πάρκο Σκοτεινού Ουρανού είναι μια περιοχή «που διαθέτει εξαιρετική ποιότητα νυχτερινού ουρανού και ένα νυχτερινό περιβάλλον που προστατεύεται ειδικά για την επιστημονική, φυσική, εκπαιδευτική, πολιτιστική κληρονομιά και αναψυχή», επισημαίνεται στην ιστοσελίδα του πρώτου, πλέον, τέτοιου πάρκου στην Ελλάδα. Όταν χρησιμοποιείται αλόγιστα, ο τεχνητός φωτισμός μπορεί να διαταράξει τα οικοσυστήματα, να επηρεάσει την ανθρώπινη υγεία, να προκαλέσει σπατάλη χρημάτων και ενέργειας, να συμβάλει στην κλιματική αλλαγή και να εμποδίσει τη θέα και τη σύνδεσή μας με τον έναστρο ουρανό και το σύμπαν, επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΡΥΜΟΥ ΑΙΝΟΥ Το σχέδιο εξωτερικού φωτισμού του Εθνικού Δρυμού Αίνου στοχεύει στη διαχείριση των αναγκών φωτισμού εξωτερικών χώρων με τρόπο ώστε να προστατεύει το σκοτεινό ουρανό του Αίνου, να επιτρέπει τη διεξαγωγή αστρονομικών παρατηρήσεων καθώς και τυχόν άλλων νυχτερινών δραστηριοτήτων που χρειάζονται να γίνουν για την συντήρηση και προστασία του Εθνικού Δρυμού. Το σχέδιο αποτελείται από τους παρακάτω επιμέρους κανόνες. Σε περίπτωση που τοπική, περιφερειακή ή εθνική νομοθεσία προβλέψει στο μέλλον αυστηρότερους (ως προς την προστασία του νυχτερινού ουρανού) κανόνες από αυτούς που περιγράφονται στο παρόν σχέδιο τότε θα εφαρμόζεται η αυστηρότερη νομοθεσία. Επίσης, εξαιρούνται από τους κανόνες οι περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Ο Εθνικός Δρυμός Αίνου παραμένει κατά προτεραιότητα χωρίς μόνιμα εγκατεστημένο εξωτερικό φωτισμό τόσο σε δρόμους, υπαίθριους χώρους όσο και σε κτήρια. Τυχόν εγκατάσταση εξωτερικού φωτισμού θα πρέπει να τεκμηριώνεται από λόγους σημαντικής ανάγκης που θα σχετίζεται με τη δημόσια ασφάλεια. Φωτεινές πηγές που τυχόν εγκατασταθούν λόγω των παραπάνω λόγων θα πρέπει να είναι τύπου πλήρους αποκοπής (full cutoff) και να εκπέμπουν μηδενική φωτεινή ροή πάνω από την οριζόντιο. Η φωτεινή ισχύς τους θα πρέπει να είναι η ελάχιστη δυνατή για την εκτέλεση του σκοπού εγκατάστασης καθώς και να χρησιμοποιούνται κατάλληλοι αυτοματισμοί (χρονοδιακόπτες, αισθητήρες κίνησης) ώστε να ενεργοποιούνται μόνο όταν το απαιτεί η χρήση του χώρου. Ο κανονισμός αυτός ισχύει και για το φιλοξενούμενο πάρκο κεραιών. Φωτεινές πηγές που τυχόν εγκατασταθούν λόγω των παραπάνω λόγων θα πρέπει να εκπέμπουν φάσμα με συσχετισμένη θερμοκρασία χρώματος το πολύ 2700Κ και, εφόσον το επιτρέπει η εφαρμογή, ακόμα λιγότερο. Οχήματα που εισέρχονται στον Εθνικό Δρυμό Αίνου για οποιοδήποτε λόγο (υπηρεσιακά οχήματα, οχήματα προσωπικού, οχήματα επισκεπτών) θα πρέπει να χρησιμοποιούν τη μικρότερη σκάλα φωτισμού που επαρκεί για κάθε σημείο της διαδρομής και να χρησιμοποιούν τα φώτα μόνο για όσο χρόνο είναι σε κίνηση. Προσωρινός φωτισμός κατά τη διενέργεια νυχτερινών δραστηριοτήτων (αστρονομική παρατήρηση, κατασκήνωση, καταγραφή νυχτερινής πανίδας κτλ.) θα πρέπει να περιορίζεται στον απαραίτητο για λόγους ασφαλείας. Αυτό περιλαμβάνει τη χρήση αποκλειστικά κόκκινων φακών χαμηλής έντασης για την αστρονομική παρατήρηση και χρήση φωτισμού ασφαλείας στην κατασκήνωση που δεν εκπέμπει πάνω από την οριζόντιο. Απαγορεύεται η εφαρμογή ψυχαγωγικού φωτισμού όπως φωτισμού τύπου «light painting», προβολείς τύπου «searchlight» καθώς και η χρήση laser με εξαίρεση την εκπαιδευτική χρήση στις αστρονομικές δραστηριότητες. Απαγορεύεται η χρήση φωτεινών πινακίδων ή φωτιζόμενων επιγραφών. Οι επιγραφές θα πρέπει να είναι δυνατό να διαβάζονται με τη χρήση των ατομικών φώτων ή των φώτων οχήματος. Εξαιρέσεις από τον παρόντα κανονισμό μπορούν να δοθούν με απόφαση του Δ.Σ. για ειδικές περιπτώσεις και για τον συντομότερο δυνατό χρόνο. Ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού προγραμματίζει για το έτος 2022 αστροβραδιές στις ακόλουθες ημερομηνίες και τοποθεσίες: https://aenosnationalpark.gr/wp-content/uploads/2022/03/IMG_76441.jpg https://aenosnationalpark.gr/wp-content/uploads/2022/03/210423-XARTHS-DARK-SKY-PARK_v1_Page_2.jpg 28 Μάϊου Εθνικός Δρυμός Αίνου. 24 Ιουλίου Εθνικός Δρυμός Αίνου. 25 Αυγούστου Εθνικός Δρυμός Αίνου. 27 Οκτωβρίου Εθνικός Δρυμός Αίνου. Αν ενδιαφέρεστε για να συμμετάσχετε σε αστροβραδιά/πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για την αστρονομία και τη φωτορύπανση μπορείτε να επικοινωνήσετε με το τηλεφωνο 26710.29258 του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου όλες τις ημέρες της εβδομάδας, και ώρες: Δευτ.-Παρ. 8.00-16.00, Σαβ. 10.00-13.00, Κυρ. κατόπιν συνεννόησης. https://aenosnationalpark.gr/diktyosi/dark-sky-park/