Πέλαγος της Αιτωλίας έχουν χαρακτηρίσει τη μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας, την Τριχωνίδα. Συνδέεται με τη γειτονική λίμνη Λυσιμαχία μέσω ενός στενού διαύλου δημιουργώντας ένα από τα σπουδαιότερα υγροτοπικά οικοσυστήματα πανελληνίως.

Μυρτιά
Η λεκάνη της Τριχωνίδα κατά το ήμισυ χαρακτηρίζεται ημιορεινή και οριοθετείται περιμετρικά των λεκανών του όρους Παναιτωλικού, Ναυπακτίας και νότια του ορεινού όγκου Αράκυνθου. Το μέγιστο βάθος της λίμνης ανέρχεται στα 58 μέτρα με μήκος ακτογραμμής 51 χλμ, ενώ τροφοδοτείται από χείμαρρους, ρέματα και τα ύδατα της να ανανεώνονται συνεχώς από τις υπόγειες πηγές. Ξεκινώντας με αυτοκίνητο από την Πάτρα έχουμε την δυνατότητα να φτάσουμε στη λίμνη μέσω της εθνικής οδού Αντιρρίου-Αγρινίου και στον κόμβο της Μακρυνείας στο χωριό Ζευγαράκι να στρίψουμε δεξιά ή να συνεχίσουμε προς Αγρίνιο για το Παναιτώλιο. Παράλληλα η πρόσβαση μπορεί να γίνει μέσω της Ναυπάκτου από τη γέφυρα Μπανιά με προορισμό τη νότια δυτική πλευρά της λίμνης, στο χωριό Πετροχώρι ή να συνεχίσουμε για την Ανάληψη Θέρμου.Στο οδοιπορικό ο επισκέπτης θα μαγευτεί τόσο από το φυσικό τοπίο και τα 25 παραλίμνια γραφικά χωριά που κοσμούν αρχιτεκτονικά την περιοχή, όσο και από την πολιτισμική κληρονομιά της Αιτωλικής γης που αποτελεί πόλο έλξης.
Το Δάσος του Φράξου Τριχωνίου
Στα ¾ της όχθης κυριαρχούν οι καλαμώνες με υπεραιωνόβια πλατάνια να έχουν κατακλείσει τα ρέματα και τις όχθες της βορειοδυτικής πλευράς της Μυρτιάς. Στο χωριό Τριχώνιο σώζεται το υδροχαρές δάσος φράξου. Το δάσος της Παραβόλας, οι αιωνόβιες καστανιές του Αρακύνθου και τα κατάλοιπα δάση ήμερης βελανιδιάς λίγο έξω από το χωριό Πετροχώρι, τα εκτενή ελατοδάση του Παναιτωλικού με τους εντυπωσιακούς καταρράχτες, τις νεροτριβές και τους νερόμυλους, συνθέτουν ένα φυσικό τοπίο γεμάτο ζωή. Για τους λάτρεις της ορεινής πεζοπορίας και σε υψόμετρο 1200 μέτρων υπάρχει το ορειβατικό καταφύγιο (Κυρά-Βγένα) με υποδομές περιπατητικών διαδρομών προς δράση.
Η Τριχωνίδα είναι από τις πιο πλούσιες λίμνες της Ευρώπης σε είδη ψαριών. Είκοσι είδη έχουν καταγραφεί με το μικρότερο σπονδυλωτό ενδημικό ψάρι, το νανογωβιό, να απαντάται μόνο εδώ. Κυκλάμινα, νούφαρα, κίτρινες ίριδες των βάλτων, άγριες ορχιδέες και από την άλλη βίδρες που αποτελούν σημαντικό δείκτη υγείας των εσωτερικών υδάτων, ερπετά και η πλούσια ορνιθοπανίδα (ενδείκνυται απόλυτα για παρατήρηση πουλιών- birdwatching) να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην οικολογική αλυσίδα της λίμνης «Βραχωρίου».
Μόλις 6 χλμ. από το Αγρίνιο στα Αμπάρια Παναιτωλίου λειτουργεί το Κέντρο Περιβάλλοντος Τριχωνίδας προς ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών. Λόγω της πλούσιας βιοποικιλότητας η Τριχωνίδα ανήκει στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 και στο δίκτυο παρακολούθησης σημαντικών περιοχών για τα πουλιά της Ελλάδας.
Ο θρησκευτικός και πολιτιστικός τουρισμός έχει αξιόλογη δυναμική με βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία. Αξίζει να επισκεφτούμε τη μονή της Μυρτιάς, το μοναστήρι του Φωτμού με τις τοιχογραφίες, τη μονή Βλοχού που βρίσκεται στην ακρόπολη των Θεστιέων, την Ανάληψη Θέρμου και τους ιερούς ναούς Αγίου Νικολάου και Ταξιαρχών Μόκιστας.Παράλληλα τους αρχαιολογικούς χώρους του Θέρμου με το ιερό λίκνο των Αιτωλών, στην αρχαία Αιτωλική πόλη Βουκάτιο στη Παραβόλα, στο ιερό του Ασκληπειού στη Γαβαλού, το θαλαματό τάφο στο Λιθοβούνι και την Ακρόπολη των Θεστιέων.
Αν και η περιοχή δεν έχει αξιοποιηθεί οικοτουριστικά και ο μαζικός τουρισμός είναι ακόμα ανέγγιχτος εστιατόρια, καφετέριες, ταβέρνες με γαστρονομικές τοπικές συνταγές, παραδοσιακοί ξενώνες, καταλύματα και ξενοδοχεία προσφέρουν λειτουργικότητα και άνεση, καθώς και παροχές που θα κάνουν τη διαμονή μας ευχάριστη και ξεκούραστη.

Κείμενο-Φωτογραφίες: Διονύσης Μαμάσης M.Sc., Περιβαλλοντολόγος-Χαρτογράφος info@mamasis.gr