Στο Ευρωδικαστήριο η Ελλάδα για τη ρύπανση των υδάτων από λιπάσματα

Κατόπιν σύστασης του αρμόδιου για το περιβάλλον Επιτρόπου κ. Janez Potočnik, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσφεύγει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της Ελλάδας, επειδή, όπως καταγγέλλει, δεν έλαβε μέτρα τα οποία να διασφαλίζουν την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ρύπανσης των υδάτων από νιτρικά άλατα.

«Παρόλο που η οδηγία για τη νιτρορρύπανση άρχισε να ισχύει το 1991, η Ελλάδα δεν έχει ακόμη καθορίσει μια σειρά από ευπρόσβλητες σε νιτρορρύπανση ζώνες και δεν έχει ακόμη θεσπίσει μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της νιτρορρύπανσης στις εν λόγω ζώνες», επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η Κομισιόν.

Τα νιτρικά άλατα είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των φυτών και χρησιμοποιούνται ευρέως ως λιπάσματα, αλλά σε υπερβολικά επίπεδα προκαλούν σοβαρή ρύπανση των υδάτων. Η οδηγία για τη νιτρορρύπανση αποσκοπεί στην προστασία της ποιότητας των υδάτων σε όλη την Ευρώπη, με την αποτροπή της ρύπανσης των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων από νιτρικά άλατα γεωργικής προέλευσης και με την προώθηση της χρήσης ορθών γεωργικών πρακτικών.

Τα κράτη μέλη οφείλουν να καθορίζουν τις περιοχές που είναι ευπρόσβλητες στη νιτρορρύπανση και να θεσπίζουν μέτρα περιορισμού και πρόληψης της ρύπανσης στις εν λόγω περιοχές. Τα μέτρα αυτά πρέπει να περιλαμβάνουν περιόδους απαγόρευσης κατά τις οποίες δεν επιτρέπεται η χρήση κοπριάς και χημικών λιπασμάτων, τη δυνατότητα αποθήκευσης της κοπριάς όταν δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί, καθώς και περιορισμούς ως προς τη χρήση λιπασμάτων.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από τα στοιχεία για την ποιότητα των υδάτων προκύπτει ότι ορισμένες περιοχές της Ελλάδας, οι οποίες δεν έχουν επί του παρόντος χαρακτηρισθεί ως ευπρόσβλητες, στην πραγματικότητα είναι ευπρόσβλητες στη νιτρορρύπανση.

Η Επιτροπή, ως εκ τούτου, καλεί επιτακτικά την Ελλάδα να αναλάβει δράση, δηλαδή να καθορίσει περισσότερες περιοχές και να εκπονήσει τα ενδεδειγμένα σχέδια αντιμετώπισης του προβλήματος.

Την 1η Οκτωβρίου 2012, η Επιτροπή απηύθυνε αιτιολογημένη γνώμη στην Ελλάδα, ζητώντας ταχεία δράση για επανόρθωση της κατάστασης. Σε απάντηση στην εν λόγω αιτιολογημένη γνώμη, η Ελλάδα καθόρισε ορισμένες πρόσθετες ευπρόσβλητες στη νιτρορρύπανση ζώνες.

«Παρόλο που ο νέος αυτός χαρακτηρισμός επιπλέον ζωνών αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, δεν καλύπτει όλες τις αιτιάσεις που έχει διατυπώσει η Επιτροπή, δεδομένου ότι υπάρχουν και άλλες περιοχές που πρέπει να χαρακτηριστούν ως ευπρόσβλητες ζώνες ή που έχουν μόνο εν μέρει χαρακτηριστεί. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης», καταλήγει στην ανακοίνωσή της η Κομισιόν.

Ιστορικό

Η οδηγία για τη νιτρορρύπανση απαιτεί από τα κράτη μέλη να παρακολουθούν τα ύδατά τους και να εντοπίζουν εκείνα που πλήττονται ή ενδέχεται να πληγούν από νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης. Απαιτεί από τα κράτη μέλη να χαρακτηρίσουν ως ευπρόσβλητες στη νιτρορρύπανση ζώνες όλες τις γνωστές χερσαίες περιοχές που βρίσκονται στην επικράτειά τους και των οποίων τα ύδατα καταλήγουν στα ύδατα αυτά και συμβάλλουν στη ρύπανση. Οφείλουν επίσης να καταρτίζουν κατάλληλα προγράμματα δράσης για τις ζώνες αυτές, τα οποία να έχουν ως στόχο την πρόληψη και τον περιορισμό της ρύπανσης αυτού του είδους.

Τα νιτρικά άλατα, όταν φθάνουν σε υπερβολικά επίπεδα, μπορεί να βλάψουν τα γλυκά ύδατα και το θαλάσσιο περιβάλλον μέσω της διεργασίας που είναι γνωστή ως «ευτροφισμός», καθώς προάγουν την υπερβολική ανάπτυξη των φυκών με αποτέλεσμα να ασφυκτιούν οι άλλες μορφές ζωής και να προκαλείται ο θάνατος των ψαριών σε λίμνες και ποταμούς. Ο καθαρισμός του πόσιμου νερού από την περίσσεια νιτρικών αλάτων αποτελεί επίσης πολύ δαπανηρή διαδικασία.